تعدادی از اصلی ترین و کارآمد ترین تجهیزات محفاظتی الکتروموتور که وظیفه حفاظت از الکتروموتورها را در برابر نوسانات الکتریکی، اتصال کوتاه، اضافه بار و اضافه جریان را دارند:
الکتروموتورها در واقع ماشین های الکتریکی هستند که وظیفه تبدیل انرژی الکتریکی به مکانیکی را دارند.
الکتروموتورها از نظر تغذیه به سه دسته که شامل:
1-سه فاز 2-تک فاز 3-موتورهای DC تقسیم می شوند.
تجهیزات حفاظتی که قرار است در این مطلب نام برده شود با توجه به مدل و کارکرد آن برای هر سه دسته قابل استفاده میباشد.
کلید مینیاتوری:
نوعی فیوز اتوماتیک است که به عنوان کلید از آن استفاده میشود و به این دلیل به آن کلید مینیاتوری گفته می شود که ساختمان داخل آن شبیه فیوز اتوماتیک است و یکی از رایج ترین و ساده ترین تجهیز برای حفاظت به شمار میرود.
کلید حرارتی:
کلید حرارتی یکی دیگر از قطعات حفاظتی در مدار الکتریکی محسوب میشود. این کلیدها، از فیوز مینیاتوری و بی متال تشکیل شده است که با استفاده از این کلید میتوان از اتصال کوتاه و اضافه بار به طور همزمان حفاظت کرد.
کلید های حرارتی را با نام MPCB نیز میشناسند. این عبارت مخفف Motor Protection Circuit Breaker به معنای مدار حفاظت قطع کننده موتور میباشد.
نکته: در کلید های حرارتی میبایست میزان تنظیم بازه عملکرد آن ها متناسب با مشخصات موتور الکتریکی باشد.
کنترل فاز:
کنترل فاز یک تجهیز بالا دستی است که برای حفاظت از موتور الکتریکی در برابر توالی فاز اشتباه و انقطاع فاز و حتی عدم تقارن ولتاژ فازها که باعث اختلال در عملکرد الکتروموتورها خواهد شد، استفاده میشود.
کنترل بار:
کنترل بار یک ماژول حفاظتی پایین دستی است که از الکتروموتورها در برابر اضافه بار ناگهانی و غیر مجاز محافظت میکند.
شرایط مجاز با معیار جریان نامی موتور تعریف شده است و هر نوع جریانی بالاتر از جریان نامی باعث آسیب رسیدن به الکتروموتور خواهد شد.
ماژول حفاظتی کمپرسور:
به منظور حفاظت از موتور الکتریکی کمپرسورها یک عدد ماژول حفاظتی توسط کمپانی سازنده در داخل جعبه برق آن ها قرار داده شده است که میزان دمای الکتروموتور و توالی فاز اشتباه و انقطاع فاز و افت ولتاژ برق را بررسی و اندازه گیری میکند که در صورت خروج هر کدام از محدوه عملکرد مجاز، کمپرسور را از مدار خارج مینماید.
به عنوان مثال در کمپرسورهای اسکرو SRMTEC از ماژول حفاظتی به مدل INT 69 SNY استفاده میگردد که از تعداد حفاظت های بیشتر و کارایی بالاتر برخوردار میباشد.
نکته: ماژول حفاظتی کمپرسور میبایست بعد از تجهیزات حفاظتی که در اول متن نام برده شده است، حفاظت را انجام دهد. یعنی در ابتدا میبایست تجهیزات حفاظتی مدار قدرت شامل کلیدهای حرارتی، کنترل فاز( در بالا دست) و کنترل بار( در پایین دست) در جریان قرار بگیرند و در آخرین مرحله ماژول حفاظتی کمپرسور عمل نماید.
سافت استارتر:
سافت استارت ها از جمله تجهیزاتی هستند که برای راه اندازی الکتروموتورها استفاده میشوند. زمانی که یک الکتروموتور مستقیماً و یا به روش های ستاره-مثلث و part-winding به شبکه برق متصل میشود جریان راه اندازی آن افزایش مییابد، البته در روش های ستاره-مثلث و پارت وایندینگ میزان جریان راه اندازی به مراتب کمتر از روش اتصال مستقیم است. برای جلوگیری از استهلاک و آسیب دیدن الکتروموتور از سافت استارتر استفاده مینماییم.
نکته: نحوه عملکرد سافت استارتر به این گونه است که با ایجاد یک راه اندازی نرم از طریق محدود کردن مقدار جریان مصرفی موتور، مقدار ولتاژ باعث کنترل میزان جریان راه اندازی می شود، بنابراین در لحظه راه اندازی دیگر افزایش جریان نخواهیم داشت.
نحوه انتخاب:
برای انتخاب و تعیین بازه کارکرد تجهیزات نام برده به غیر از ماژول حفاظتی که به صورت مستقیم توسط کمپانی انتخاب میگردد میبایست بر اساس چندین پارامتر مهم که شامل این موارد می باشد انتخاب گردد:
1-Power input
2-Motor voltage
3-Motor current
4-F.L.A(Full Load Amper)
5-L.R.A(Lock Rotor Amper)
6-HP(Horse Power)
نکته: برای اطلاع از میزان پارامترهای فوق میتوان به این سه مورد رجوع نمود :
1-پلاک کمپرسور 2- جدول Electrical data
3-نرم افزار کمپرسور
به عنوان مثال در کمپرسورهای اسکرو SRMTEC اطلاعات مورد نظر را می توان از طریق مراجع نام برده که در اسلاید بعد بیان میگردد بدستآورد.
پلاک کمپرسور:
جدول Electrical data(SRMTEC Screw Compressor) :
نرم افزار SRMTEC:
شایان به ذکر است که تمامی توضیحات ارائه شده در این فایل برای کمپرسورهای دیگر برندها مانند Danfoss، Copeland، Refcomp و ... مورد استفاده قرار میگیرد.