اویل سپراتور چیست؟ معرفی انواع اویل سپراتورها و کاربرد آن‌ها در صنعت برودت و تهویه

در این مطلب می‌خوانید:

تعریف

اویل­ سپراتور (Oil Separator)  قطعه‌ای است که برای جداسازی روغن از گاز مبرد در سیستم‌های تبرید و تهویه مطبوع استفاده می‌شود. این قطعه، با جذب روغن از جریان مبرد، عملکرد سیستم را بهینه­سازی کرده و از ورود آسیب به اجزا جلوگیری می‌کند.
 

ویژگی‌ها و مزایا

اویل­ سپراتور از آن جهت یکی از اجزای کاربردی هر سیستم تبرید به شمار می­رود که با جداسازی روغن کمپرسور از مبرد، نقشی بسیار مهم در عملکرد کمپرسور و همچنین کل سیستم ایفا می­کند. از مزایایی که بکارگیری اویل سپراتور در یک سیستم تبرید به همراه خواهد داشت می­توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. افزایش کارایی سیستم؛ با جداسازی روغن از گاز مبرد، میزان انتقال حرارت افزایش می‌یابد،
2. کاهش مصرف انرژی؛ تزریق میزان کافی روغن در کمپرسور که منجر به کاهش اصطکاک داخلی در کمپرسور ودر نتیجه صرفه‌جویی در مصرف انرژی می‌شود،
3. محافظت از تجهیزات؛ مانع از ورود روغن به کندانسور و اواپراتور شده و از انسداد سیستم جلوگیری می­کند،
4. جلوگیری از هدررفت روغن؛ بازگشت روغن به کمپرسور را تضمین کرده و از مصرف روغن بیش­ازحد جلوگیری می­کند.

اجزای تشکیل‌دهنده اویل­ سپراتور

اویل­ سپراتور دارای ساختار نسبتاً ساده ­ای بوده و از چند جزء اصلی تشکیل شده است:

1. محفظه اصلی: محل جداسازی روغن از مبرد،
2. شبکه‌های داخلی: به منظور افزایش سطح تماس و جداسازی بهتر روغن،
3. ورودی و خروجی­ ها: برای ورود گاز مبرد، خروج مبرد خالص و خروج روغن،
4. شیر کنترل(برگشت) روغن: برای بازگرداندن روغن به کمپرسور،
5. فیلتر داخلی(صافی): برای جداسازی ذرات معلق و ناخالصی‌ها،
6. محفظه تخلیه روغن: برای جمع‌آوری و تخلیه روغن.

همانطور که بیان شد، یکی از انواع پرکاربرد اویل سپراتورها، نوع ثقلی آن است. اساس کار این نوع به این صورت است که زمانی که گاز مبرد مخلوط شده با روغن از کمپرسور خارج شده و وارد اویل سپراتور می­شود، ترکیب مبرد و روغن از صافی­ های فلزی عبور کرده و پس از تماس با دیواره­ ها و صفحات، قطرات کوچک روغن با یکدیگر برخورد کرده و قطرات بزرگتری را تشکیل می­دهند که در نهایت، این قطرات سنگین از مبرد جدا شده و در کف اویل سپراتور جمع می­شوند و توسط یک شیر سوزنی با عملگر شناوری، به سمت کارتر کمپرسور و یا منبع ذخیره روغن برگشت داده می­شوند.

انواع اویل­ سپراتور

اویل­ سپراتور از نظر اساس عملکرد به چند دسته تقسیم­بندی می­شود:

1. اویل­ سپراتور سیکلونی: این نوع با استفاده از نیروی گریز از مرکز، روغن را جدا می‌کند.
2. اویل سپراتور فیلتر دار: در این نوع، با عبور مخلوط مبرد-روغن از فیلتر، روغن از مبرد جدا می‌شود.
3. اویل سپراتور ثقلی: این مدل اویل­سپراتور بر اساس اختلاف وزن روغن و مبرد عمل جداسازی را انجام می­دهد.

از پرکاربردترین انواع اویل سپراتور، نوع فیلتردار و ثقلی آن می­باشد که در تصویر زیر قابل مشاهده می­باشد:

ضرورت استفاده از اویل سپراتور

بکارگیری اویل سپراتور در شرایط ذیل توصیه می­شود:

1. در سیکل­ های دارای اوپراتور فلادد (Flooded)،
2. در سیستم ­هایی که از چند کمپرسور به صورت موازی استفاده می­کنند،
3. در سیستم ­هایی که در آن­ها اختلاف ارتفاع بین کمپرسور و اوپراتور زیاد باشد.

نصب اویل سپراتور

نکات نصب اویل­ سپراتور:

1. محل نصب: این دستگاه باید در نزدیکی کمپرسور و در مسیر خروجی گاز مبرد(خط دیسشارژ) نصب شود،
2. اتصالات مناسب: برای نصب آن باید از اتصالات استاندارد و متناسب با خط لوله استفاده شود،
3. تراز بودن: نصب دستگاه باید به‌گونه‌ای انجام گیرد که عملکرد آن در فرآیند جداسازی بهینه باشد،
4. تست نشت: پس از نصب باید برای اطمینان از عدم نشت گاز مبرد و یا روغن مورد بررسی قرار گیرد،
5. اتصال به خط برگشت روغن: پس از نصب باید از برگشت صحیح روغن به کمپرسور اطمینان حاصل شود.

نکته 1: قبل از نصب همیشه اویل سپراتور را با مقداری روغن شارژ می­کنند تا برای عملکرد شیر شناوری آن، تمامی روغن کمپرسور در اویل سپراتور جمع نشود و از خرابی کمپرسور جلوگیری شود.

نکته 2: اویل سپراتور باید به طور عمودی نصب شود تا جداسازی روغن از مبرد به بهترین شکل ممکن صورت گیرد.

نکته 3: برای جلوگیری از برگشت مبرد از کندانسور به کمپرسور، بین کندانسور و اویل سپراتور از یک شیر یک­طرفه استفاده می­شود.

نکته 4: به منظور بررسی فرآیند برگشت روغن توسط اویل سپراتور، توصیه می­شود که در خط برگشت روغن از یک سایت­گلس استفاده شود.

نکته 5: زمانی که اویل سپراتور در محیط­هایی با دمای پایین استفاده می­شودفباید حتماً عایق شود.با این کار، می­توان اطمینان حاصل کرد که حتی در زمان خاموش بودن سیستم برودتی و کمپرسور هم مقداری گرما در محفظه ­ی اویل سپراتور وجود دارد که مانع تقطیر مبرد و برگشت مبرد مایع به کمپرسور شود.

نکات مهم در حین انتخاب اویل سپراتور

پارامترهای تأثیرگذار در انتخاب اویل ­سپراتور عبارتند از:

1. سایز مناسب: اویل سپراتور باید متناسب با حجم روغن و سایز خط لوله­ی دیسشارژ انتخاب شود،
2. سازگاری با مبرد و روغن: جنس بدنه و قطعات آن باید با نوع مبرد و روغن مورد استفاده سازگاری داشته باشد،
3. راندمان جداسازی: میزان کارایی دستگاه با توجه به اساس عملکرد آن مد نظر قرار گرفته شود.